Gök cisimleri evrende hareket halindedirler. Bu hareketler son derece kontrollüdür ve tüm cisimler hesaplanmış bir yörüngede seyrederler. Kuran’da, öncelikle gözlemlenebilen gök cisimleri olan Güneş ve Ay’dan başlayarak, bu yörüngelerin ve hesaplı olmalarının örnekleri verilir. Kuran’da bildirildiğine göre; "Güneş ve Ay’ın hareketleri bir hesaba göredir." (Rahman Suresi, 5) Yine Güneş ve Ay’ın konu edildiği bir ayette; "Ne Güneşin Ay’a erişip-yetişmesi gerekir, ne de gecenin gündüzün önüne geçmesi. Her biri bir yörüngede yüzüp gitmektedir" denilmiştir. (Yasin Suresi, 40) Aynı gerçeğe dikkat çeken bir başka ayet ise şöyledir:
Geceyi, gündüzü, Güneşi ve Ay’ı yaratan O’dur; her biri bir yörüngede yüzüp gitmektedirler. (Enbiya Suresi, 33)
Günümüzde kabul gören teoriye göre, evrendeki büyük ve kütleli cisimler, kendilerinden ufak cisimlere karşı bir çekim kuvveti uygularlar. Bu şekilde, örneğin Ay, kendisinden daha ağır kütlesi olan Dünya’nın etrafında bir yörünge çizmektedir. Dünya ve Güneş Sistemi’ndeki diğer gezegenler ise Güneş’in etrafında bir yörüngede hareket ederler. Güneş Sistemi’nin de yörüngesinde bulunduğu daha büyük bir sistem mevcuttur. Bu detayların can alıcı noktası ise şudur: Tüm uzaydaki yıldızlar, gezegenler ve diğer cisimler bu hareketleri esnasında kontrolsüz bir harekette bulunmazlar, birbirlerinin yörüngelerini kesmezler, birbirleriyle çarpışmazlar.
Şimdi yakın bir örnek olarak Güneşi ele alalım. Astronomların hesaplarına göre Güneş, içinde bulunduğu galaksinin hareketi nedeniyle Solar Apex adı verilen bir yörünge boyunca Vega Yıldızı doğrultusunda saatte 720.000 km.’lik bir hızla hareket etmektedir. Bu, kabaca bir hesapla Güneş’in günde 17.280.000 km. yol katettiğini gösterir. Tabii onun çekim kuvvetine bağlı olan Dünya’nın da... Güneş’in bu yolculuğu Allah tarafından şöyle bildirilmiştir:
“Güneş de, kendisi için (tesbit edilmiş) olan bir müstakarra (karar yerine) doğru akıp gitmektedir. Bu üstün ve güçlü olan, bilenin takdiridir.” (Yasin Suresi, 38)
Durumun olağanüstülüğünü tekrar hatırlatalım. Evrendeki milyarlarca yıldızdan birisi olan Güneş, uzayda her gün 17 milyon km.’den fazla yol almaktadır. Bu, muazzam bir sürat demektir. Güneşle birlikte onun çekim sistemi içindeki tüm gezegenler ve uyduları da aynı mesafeyi katederler. Ayrıca evrendeki tüm yıldızlar da buna benzer bir yolculukta bulunurlar. Bu cisimlerin uyumlu hareketleri Kuran'da şöyle duyurulur:
“‘Özen içinde yollar ve yörüngelerle donatılmış’ göğe andolsun.” (Zariyat Suresi, 7)
Gök cisimlerinin yörüngelerinden en ufak bir sapmanın bile sistemi altüst edecek kadar önemli sonuçlar doğurabileceği hesaplanmıştır. Örneğin Dünya yörüngesinde, normalden fazla veya eksik 3 milimetrelik bir sapma bakın nelere yol açabilirdi:
"Dünya güneş çevresinde dönerken öyle bir yörünge çizer ki, her 18 milde doğru bir çizgiden ancak 2.8 mm ayrılır. Dünyanın çizdiği bu yörünge kıl payı şaşmaz, çünkü; yörüngeden 3 mm'lik bir sapma bile büyük felaketler doğururdu: sapma 2.8 yerine 2.5 olsaydı yörünge çok geniş olurdu ve hepimiz donardık, sapma 3.1 mm olsaydı hepimiz kavrularak ölürdük." (Bilim ve Teknik Dergisi, Temmuz 1983)
Evrendeki tüm cisimlerin böyle bir uyum içinde yörüngelerine sadık kalarak hareket etmeleri, ortada muhakkak kontrollü bir sistemin var olduğunu hissettirir. Böyle büyük bir sistemin başı boş işlemesi mümkün değildir.
Evrendeki cisimlerin hızlarını da hesaba kattığımızda, tüm veriler daha da karmaşıklaşır. Örneğin Dünya saatte 1.670 km. hızla kendi ekseni etrafında döner. Bugün insanlar tarafından üretilmiş olan en hızlı merminin saatte ortalama 1.800 km. sürate sahip olduğu düşünülürse dünyanın devasa boyutlarına rağmen süratinin ne denli büyük olduğu anlaşılır.
Dünya'nın Güneş etrafındaki hızı ise merminin yaklaşık 60 katıdır: saatte 108.000 km. Bu süratle yol alabilen bir araç yapılabilseydi, bu araç Dünya'nın çevresini 22 dakikada dolaşabilirdi.
Şimdi ölçeğimizi büyüterek Güneş Sistemi'ndeki süratlere bakalım. Güneş Sistemi'nin galaksi merkezi etrafındaki dönüş hızı saatte tam 720.000 km.dir. İçinde yaklaşık 200 milyar yıldızı barındıran Samanyolu Galaksisi'nin ise uzay içindeki hızı saatte 950.000 km.dir.
Bu başdöndürücü hızlar, aslında Dünya üzerindeki yaşamın pamuk ipliğine bağlı olduğunu gösterir. Böylesine karmaşık ve hızlı bir sitem içinde dev uzay kazalarının olması normalde çok mümkündür. Ancak ayetlerde de bildirildiği gibi tüm bu sistem içinde hiçbir uygunsuzluk, hiçbir çelişki yoktur. Yani evrendeki herşey Allah’ın kontrolündedir.