İnsanı Küfre Düşüren Haller
Önce küfür kelimesi üzerinde duralım. Arapça bir kelime olup "Kefera" fiilinden
masdardır. Lûgat manası: "Bir şeyi örtmek, gizlemek, varlığı istifhama yer
bırakmıyacak derecede açık olan bir şeyi, sun'i olarak gizlemektir." Delâlet-i
ve subûti kat'i nass'ları tasdik etmeyen ve Allahû Teâla (cc)'yı inkâr edenlere
kâfir denir. İmam-ı Gazali küfrü "Resûl-i Ekrem (sav)'in getirmiş olduğu
haberlere inanmamak ve onları yalanlamak" şeklinde tarif etmiştir. İbn-i Abidin:
"Küfür lûgatta örtmek manasınadır. Şeriatte ise: Hz. Muhammed (sav)'in kesin
olarak dininden olup, Cenab-ı Hakk (cc) tarafından getirmiş olduğu bilinen
şeylerde Resûlullah (sav)'ı yalanlamaktır" tarifini esas almış!.. Allahû Teâla (cc)'ya
iman etmeyen, Resûl-i Ekrem (sav)'in tebliğini kabul etmeyen ve "Zarurat-ı
Diniyye" den olan hususları inkâr edenlere kâfir denir. Çoğulu "Küffâr" veya
"Kefere"dir.
Küfür ile birlikte ele alınması gereken diğer bir kavram da "şirk"tir.
"Eş-Şerike" veya "Eş-Şirke" şeklinde kullanılan bu kelimenin lugat manası
ortaklıktır. İki ortağın sermaye ve emeklerini birbirlerine katmaları, mirasta,
ganîmette, alım ve satımda birbirine şerik (ortak) olmalarına "Şirket"
denilmiştir. İslâmi ıstılâhta şirk; Allahû Teâla (cc)'ya inanmakla birlikte
kudret ve kuvvette O'na (Allah'a) denk başka ilahları da tanımaktır. Açıktan
açığa Allahû Teâla (cc)'ya ortak koşan, birkaç ilahın varlığını kabul edenlere
"Zahiri Müşrik" denir. Allahü Teâlâ 'yı(cc) ikiye ayıran, hayrı yaratan
"Yezdan", Şerri yaratan "Ehremen"dir diyen mecusiler, zahiri müşrik hükmündedir.
Allahû Teâla (cc)'ya lâyık olmadığı sıfatları nisbet edenler de müşriktirler.
Hristiyanlar "Hz. İsa Allah'ın oğludur", Yahudiler de "Hz. Üzeyr Allah'ın
oğludur" diyerek şirke düşmüşlerdir. Hristiyan ve Yahudiler, "Hakiki Müşrik"
hükmündedirler. Küfür ile şirk kavramı arasında, lafzî ayrılık mevcuttur. Her
müşrik, aynı zamanda kâfirdir. Buna mukabil her kâfir, müşrik vasfı ile
anılmayabilir. Ancak itikadî açıdan mahiyet birliği sözkonusudur. Hanefî
fukahası: "Küfür tek millettir". hükmünde ittifak etmiştir.
Konumuzla ilgili olarak diğer bir ıstılâh da "İrtidat"dır. Reddetmek, geri
çevirmek ve bir işten rücû etmek gibi manalara gelen "İrtidat"; İslâmî
ıstılahta; iman ettikten sonra, küfre rücû etmeye (dönmeye) verilen isimdir.