Kondom (Prezervatif)
Tanım ve Etki Mekanizması
Lateks maddesinden üretilen, erkek cinsel organına takmaya
uygun, içerisinde genellikle spermisit (sperm hücresini öldürücü) maddeler
bulunan korunma araçlarıdır.
Ejakülasyon (boşalma) esnasında spermin kondom içinde hapsolarak
kadın genital sistemine ulaşmasını engelleyerek etki eder.
Koruyuculuk Oranı ve Koruma Süresi
Kondomun koruyuculuk oranı ön planda uygulama şekline, ikinci
planda kondomun kalitesine bağlıdır.
Her ilişki esnasında yeni bir kondom kullanılmalı ve orgazm
sonrası çıkarıldıktan sonra penis başında az miktarda da olsa sperm
bulunabileceğinden penis kadının genital sisteminden uzak tutulmalıdır.
Kondom yanlızca "tehlikeli" günlerde uygulandığında
koruyuculuk oranı düşer. Bu yüzden kadın siklusun hangi döneminde bulunursa
bulunsan mutlaka her ilişkide kullanılmalıdır.
En sık yapılan hatalı uygulamalardan biri de cinsel ilişkiye
kondomsuz başlanması ve hemen orgazm öncesi dönemde takılmasıdır. Bu durum
istenmeyen gebeliklerin oluşmasına neden olabilir. Zira ejakulasyon olmasa bile
erkekten salgılanan sıvılarda az miktarda da olsa sperm hücreleri
bulunmaktadır.
Kurallara uygun olarak kullanıldığında başarı oranı %70
civarındadır. Spermisit maddeler içeren kondomların koruyuculuk oranları daha
yüksektir.
Uygulanması
Cinsel ilişkiye geçmeden hemen önce erkek cinsel organına uygun
bir şekilde takılır. Her kondom tek kullanımlıktır.
Kimlerde Uygulanması Sakıncalıdır
Kadında ya da erkekte lateks ve/veya kondomun içerdiği spermisit
ajanlara karşı aşırı duyarlılık olması durumunda kullanılmamalıdır.
Avantajları ve Gebelikten Koruma Dışındaki Yararları
En büyük avantajı düzensiz cinsel yaşamı olan çiftler için en
uygun korunma yöntemi olmasıdır. Ulaşılması kolaydır ve ucuzdur. Gebelikten
koruması dışında AIDS ve Hepatit B ve C virüsü dahil tüm mikrobiyolojik
etkenlerin cinsel ilişkide çiftin birinden diğerine bulaşmasını engeller. Bu
özellik diğer korunma yöntemlerinin hiç birinde bulunmayan bir özelliktir.
Ayrıca antisperm (sperme karşı) antikorlarının oluşmasını
önleyebilir. Bu özellik kadında eşinin spermlerine karşı antikor oluşumuna
bağlı infertilite tedavisinde yararlı olabilir.
Dezavantajları ve riskleri
Uzun süre kondom kullanan çiftlerde psikolojik cinsel işlev
bozuklukları yaratabileceği söylenmesine karşın bu duruma ender rastlanır.
İlişki esnasında prezervatifin yırtılma riski her zaman
mevcuttur.
Yanetkiler
Bilinen bir yan etkisi yoktur.
Uyarılar
Kondomun seçimi çok önemlidir. Üzerinde üretim tarihi ve son
kullanma tarihi bulunan ve spermisit içeren kondomlar tercih edilmelidir.
Kondom kullanımında oluşan özel durumlar:
Kondomun yırtılması:
Uygun kullanımda çok ender görülür. Kondom yırtıldığında gebelik
riski ve cinsel yolla bulaşan hastalık etkenlerine maruz kalma riski kondom
kullanmamış olanlardaki kadar yüksektir. Acil kontrasepsiyon uygulanması ve
gerekirse enfeksiyondan korunmak için tedavi görülmesi amacıyla doktora
başvurulması önerilir.
Kondomun çıkartırken vajinada kalması:
Bu durumda kadın ya da erkek dikkatli bir şekilde işaret ve orta
parmaklarını vajinaya yavaşça sokup kondomu bulunduğu yerden çıkarmalıdır.
Kondomun yırtılması esnasında ortaya çıkan riskler burada da geçerlidir.