Acil Kontrasepsiyon

Tanım

İlişki esnasında kondomun yırtılması, korunma uygulamadan ilişkide bulunulması gibi durumlarda uygulanır. En yaygın kullanım alanlarından biri de tecavüz vakalarında kadının gebe kalmasını engellemek içindir.

İki şekilde uygulanabilir: Yüksek dozlarda östrojen hormonu verilmesi ve spiral takılması. Uygulamanın ilişkiden sonraki ilk 72 saat tercihen ilk 24 saat içinde yapılması gerekir.

Etki Mekanizması

Yüksek doz östrojen ve RİA rahimiçinde oluşması muhtemel bir implantasyonu (döllenen yumurta hücresinin uterusa yerleşmesi) engellerler. Her iki yöntemde de endometrium özelliği bozularak implantasyona elverişsiz bir duruma gelir.

Uygulanması

İlşikiden sonraki ilk 72 saat içinde uzman doktor tarafından hangi yöntem kullanılacağına karar verilerek uygulanır.

Koruyuculuk Oranı ve Koruma Süresi

Koruyuculuk oranı ilk saatlerde uygulandığı anda çok yüksektir ancak süre arttıkça oran düşer ve 72 saat sonrasında koruyuculuğu oldukça düşer.

Kimlerde Uygulanması Sakıncalıdır

Acil kontrasepsiyon çok özel durumlarda uygulanması gereken bir yöntemdir ve alışkanlık haline getirilmemelidir. Yüksek doz östrojen uygulaması için doğum kontrol haplarında bahsedilen sakıncalı durumların çoğu, RIA uygulaması için ise RIA uygulamasında bahsedilen sakıncaların tümü aynen geçerlidir.

Avantajları ve gebelikten koruma dışındaki yararları

Gerçekten istenmeyen ve oluşması durumunda sosyal ya da tıbbi problemler oluşturabilecek gebeliklerin önlenmesi için oldukça etkili bir yöntemdir. Ancak koruyuculuğun %100 olmadığını bilmek gerekir.

Dezavantajları ve riskleri

Yüksek doz östrojen kullanımındaki kısa vadeli dezavantaj ve risklerin çoğu ile RIA kullanımı ile ilgili tüm dezavantaj ve riskler aynen geçerlidir.

Yanetkiler

Kullanılan östrojen normalin çok daha üstünde bir doz olduğundan bulantı ve kusma olasılığı daha yüksektir. Bunun dışında yüksek doz östrojen uygulaması ilk günlerde lekelenme yapabilir.