GEBELİKTEN KORUNMA-KALICI YÖNTEMLER
Kadında
Cerrahi Sterilizasyon ("Tüplerin Bağlanması")
Ovulasyon
(yumurtlama) döneminde salınan oositin (yumurta hücresi) sperm hücresi
tarafından döllendiği kanalcıklara fallop tüpü adı verilir. Uterusun sağında ve
solunda birer adet olmak üzere iki adet fallop tüpü bulunur.
Sterilizasyon,
fallop tüplerinin geçirgenliğinin cerrahi yöntemlerle kalıcı olarak bozulması
işlemidir. Tüplerin geçirgenliği yakma, bağlama ya da tüplerin etrafına halka
takılması suretiyle bozulduğunda oosit ile sperm hiçbir şekilde
karşılaşamadığından gebelik oluşmaz.
Bu
yöntemle tüplerde ciddi hasar oluştuğundan tüplerin eski haline getirilmesi çok
zordur.
Koruyuculuk
Oranı ve Koruma Süresi
Yöntemin
koruyuculuk oranı %100'e yakın olmakla beraber uygulanan cerrahi işlemin
niteliği (yakma veya bağlama gibi) ve bazı bireysel özellikler nedeniyle çok
nadiren gebelik oluşabilir.
Koruma
süresi ömürboyudur.
Uygulanması
Uygulamaya
geçmeden önce kadının ve eşinin imzalı onayı gerekir.
En
sık uygulama şekli genel anestezi altında, laparoskopi yöntemiyle tüplerin
yakılması şeklindedir.
Ameliyat
öncesi gerekli ön incelemeler yapılır ve randevu verilir. Randevu sabahı birşey
yiyip içmeden hastaneye gelmek gereklidir. 30 dakikalık bir anestezi süresi
içerisinde uygulanabilir. Genellikle geceyi hastanede geçirmek gerekmez.
Kimlerde
Uygulanması Sakıncalıdır
İleride
çocuk sahibi olmak isteyip istemediği konusunda kararsız olan kadınlarda
uygulanmaz. 30 yaşın altında olan kadınlarda uygulanması, kadının henüz
doğurganlık döneminin ortalarında olması ve ileride muhtemel bir eş değişikliği
yapmak ve yeni bir aile kurmak durumunda olabilmesi nedeniyle sakıncalıdır.
Eşin
rızası olmadan yapılan uygulamalarda eş boşanma söz konusu olduğunda
"çocuk sahibi olamama" nedeniyle haklı bir boşanma talebinde
bulunabilir.
Avantajları
Koruyuculuğu
çok yüksek bir yöntemdir ve tek bir uygulamayla kalıcı kontrasepsiyon (korunma)
sağlar.
Dezavantajları
Yaşam
şartlarındaki değişiklik nedeniyle yeniden çocuk sahibi olmak istediğinde
tekrar operasyon gerektirir. Tüplerin geçirgenliğinin tekrar sağlanmaya
çalışıldığı bu operasyonlar başarı şansları düşük ve maliyetleri yüksek
operasyonlardır.
Riskleri
Genel
anestezi ile yapıldığında tüm genel anestezi risklerini, laparoskopi ile
yapıldığında tüm laparoskopik operasyon risklerini taşır.
Uyarılar
İleride
çocuk isteği oluşması ihtimalini çok iyi gözden geçirin. Eşinizin de mutlaka
onayını alın.
Doktorunuzla
hangi yöntemi uygulayacağını konuşun. Laparoskopi yöntemi oldukça basit bir
yöntemdir, ancak her doktor tarafından uygulanmamaktadır. Eğer laparoskopi
yöntemi uygulanması için engel teşkil edecek tıbbi bir durum söz konusu değilse
bu yöntemi uygulayan bir doktor tercih edin.
Özel
durumlar
Tüp
ligasyonuna rağmen gebe kalınması
Çok
ender görülen bir durumdur. Tüplerin aldıkları tüm hasara karşın yeniden kanal
oluşturmalarına bağlı olarak ortaya çıkar. Operatör hatası pratik olarak mümkün
değildir ancak yine de bir etken olabilir. Tüp ligasyonu sonrası oluşan
gebeliklerin önemli bir kısmı dış gebelik olduğundan ilk önce bu yönde inceleme
yapılır. Dış gebelik saptanırsa uygun tedaviye geçilir. Rahimiçi gebelik
saptanırsa ve bebek isteniyorsa gebelik devam ettirilir. Bebek istenmiyorsa ve
gebelik süresi yasal sınırı aşmamışsa tahliye edilir. Gebelik sonlandırıldıktan
sonra korunma yöntemlerinin tekrar gözden geçirilmesi ve uygun bir yöntem
seçilmesi gerekir.
Tüp
ligasyonu sonrasında yeniden çocuk sahibi olma arzusunun ortaya çıkması
Bu
gerçekten problemli bir durumdur. İleri derecede hasar görmüş tüpleri tekrar
geçirgen hale getirme operasyonları başarı oranları oldukça düşük ve
maliyetleri yüksek operasyonlardır. Başarı sağlanamazsa ve çocuk arzusu devam
ederse IVF (tüp bebek) yöntemine geçmek gerekebilir.