|
Gebelikte
artan östrojen hormonu nedeniyle anne adaylarının çoğunda berrak ya da
beyaz, kokusuz, bazen günlük ped kullanacak kadar fazla olabilen akıntı
olur. Buna fizyolojik akıntı adı verilir.
Ancak akıntının nitelikleri daha farklıysa, yani
sarı, kahverengi, kırmızı gibi bir rengi varsa, kötü kokuluysa, beraberinde
kaşıntı, idrar yaparken yanma, sık idrara çıkma gibi belirtiler varsa
genital sistemde bir enfeksiyon sözkonusu olabilir. Bu durumlarda sıklıkla
vajinit söz konusudur ve aşağıda anlatılan nedenlerle mutlaka doktor değerlendirmesi
gerektirir.
Giriş
Gebelikte anne adaylarının önemli bir kısmında akıntı vardır.
Ancak çoğu durumda bu gebeliğe bağlı fizyolojik bir akıntıdır ve tedavi
edilmesi gerekmez. Bazı anne adaylarında ise vajinada enfeksiyon yapan
etkenler söz konusudur ve bu durumda akıntının da nitelikleri fizyolojik akıntı
tanımlamasının tamamen dışındadır.
Vajinit yani vajina enfeksiyonu mantar,
parazit ya da bakteri enfeksiyonlarına bağlı olarak meydana gelir. Bazı
durumlarda bu etkenlerin ikisi ya da tümü birden beraberce enfeksiyon yaratırlar.
Mantar enfeksiyonu
Kadınların yaklaşık %75'i hayatlarında en az bir kez vajinal
mantar enfeksiyonu geçirirler. Gebelik, doğum kontrol hapı kullanımı
ve kontrolsüz şeker hastalığı mantar enfeksiyonunu kolaylaştıran
etkenlerdir.
Candida albicans ve/veya Torulopsis Glabrata adı verilen iki
mantarın neden olduğu bu vajinit türünün en sık görülen bulgusu vulva ve vajinada
yoğun kaşıntıyla birlikte peynir kesiği şeklinde, beyaz renkli, kokusuz akıntıdır.
Bazen akıntı çok yoğun olabilir. Dış genital bölgede enfeksiyonun kendisine
ve kaşıntıya bağlı olarak kızarıklık olabilir. Bazı durumlarda kaşınmanın
yarattığı tahriş idrar yaparken yanmaya neden olabilir.
Bu şikayetlerle başvuran anne adaylarında tanı koymak kolaydır.
Gerektiği durumlarda vajinal salgı örneklerinde mantarı görmek ya da kültürde
mantarı üretmek gerekebilir.
Muayenede tesadüfen mantar saptanması
durumunda anne adayının bir şikayeti yoksa tedavi etmeye gerek yoktur.
Şikayetler belirginse gebelikte kullanıma uygun lokal (fitil ya da krem şeklinde)
tedavi tercih edilir. Bazı anne adaylarında gebelik boyunca tekrarlayıcı
mantar enfeksiyonları meydana gelse de gebeliğin bitiminde bu enfeksiyonlar
genellikle ortadan kalkar.
Trikomonas vajiniti
Gebelikte anne adaylarının yaklaşık %20'sinde trichomonas
vaginalis adlı parazitin yarattığı vajinite rastlanır. Kuyruklarıyla
hareket eden ve vajinal ortamda kolaylıkla üreyerek vajinite yol açan bu
parazit cinsel yolla bulaşabileceği gibi ortak kullanılan tuvaletlerden,
havlulardan ve iç çamaşırlardan, havuzdan da bulaşabilmektedir. Bu yüzden
cinsel ilişkide bulunmamış kadınlarda da görülebilir.
Trikomonas vajinitinin en sık görülen
belirtileri sarı, köpüklü, kötü kokulu bol vajinal akıntı ve sıklıkla
vulvada (genital bölgenin dış kısmında) kaşıntıdır.
Tedavide gebelilkte kullanıma uygun fitil ya da tablet şeklindeki ilaçlar
verilir.
Trikomonas vajiniti cinsel yolla bulaşan hastalıklar grubunda
yeraldığından anne adayıyla birlikte eşinin de tedavi edilmesi gerekir.
Enfeksiyondan korunmada cinsel yolla bulaşan hastalıklardan korunma önlemlerine
uyulması çok önemlidir. Ortak kullanıma açık tuvaletlerde dikkatli olmak, iç
çamaşır ve havlu gibi özel eşyaları başkalarıyla paylaşmamak ve temiz olduğundan
emin olunmayan havuzlara girmemek uyulması gereken diğer kurallardır.
Trikomonas vajinitinin erken doğum
tehdidi ya da suların erken gelmesine neden olduğu ileri sürülse de bu henüz
kanıtlanmış değildir. Bu şüpheler
nedeniyle trikomonas tesadüfen saptandığında anne adayında bir şikayete
neden olmasa da mutlaka tedavi edilir.
Gardnerella vajiniti (Bakteryel
vaginosis)
Bu vajinit türü de vajinanın normal florasının doğal bileşeni
olan laktobasillerin sayıca azalması ve yerini başta gardnerella
vajinalis olmak üzere diğer bazı bakterilerin almasıyla oluşur ("flora"
vücudun mukozalarında (barsak, ağız, burun, vajina) ortama zarar vermeden
ve hatta bazı önemli işlevleri yerine getirmek için bulunan bakterilerin
oluşturduğu topluluktur).
En sık görülen belirtisi sarı-gri renkli
akıntı ve özellikle cinsel ilişkiden sonra belirginleşen kötü kokudur. Bu
koku çoğu durumda balık kokusuna benzer.
Bu vajinit türünün meydana gelme mekanizması diğerlerinden
farklı olmakla beraber en sık görülen etkenlerden birisi sık sık
yapılan vajinal duş uygulamalarıdır.
Gebelikte gardnerella vajiniti erken doğum
tehdidi, suların erken gelmesi gibi olaylara neden olabileceği gibi koryoamnionit,
sezeryan sonrası endometrit gibi ciddi enfeksiyonların oluşumunda da rol
oynadığı düşünülmektedir. Bu yüzden
mutlaka tedavi edilmesi gereken bir durumdur. Tedavi için gebelikte kullanıma
uygun çeşitli ilaçlar vardır.
|
