|
İleri gebelik oluşturma teknikleri ya da ART (Assisted
Reproductive Technologies), tüp bebek tekniğinin geliştirilmesiyle başlayan,
laboratuarda kullanılan yöntemlerin geliştirilmesiyle olgunlaşan ve günümüzde
ICSI adı verilen yöntemin geliştirilmesiyle doruğa ulaşan yöntemlerdir.
Moleküler biyoloji, immunoloji, genetik gibi bilim dallarındaki ilerlemelerle
bundan 10-15 yıl öncesine kadar gebe kalmasına imkansız gözüyle bakılan kadınlarda
günümüzde rahatlıkla gebelik oluşturulabilmektedir.
IVF: İnVitro Fertilizasyon
(tüp bebek)
IVF, Dr. Patrick Steptoe ve Dr. Robert Edwards tarafından geliştirilen
bir yöntemdir. 1978 yılında ilk tüp bebek Louise Brown adlı kız İngiltere'de
dünyaya gelmiştir.
Bu uygulamada kadında ovulasyon induksiyonu ("yumurtlamayı
sağlayan ilaçlar verilmesi") ile overlerde olgun foliküller oluşturulur.
Daha sonra bu olgun foliküller çeşitli yöntemlerle kadın vücudundan alınarak
laboratuar ortamında erkekten masturbasyon yoluyla alınan spermlerle
yanyana getirilir. Belli bir süre sonra spermlerden biri oositi (yumurta hücresini)
döller.
Bu
aşamaların ayrıntısını görmek için tıklayın
Döllenen yumurtalardan bir kısmı özel bir kanül yardımıyla
uterus içine verilir (embriyo transferi) ve bu verilen embriyonun kendi
kendine endometriumda implante olarak (yerleşerek) gebeliği başlatması
beklenir. Aynı seansta birden fazla sayıda embriyo transferi yapıldığından
IVF'de çoğul gebelik oluşma olasılığı ileri derecede artar.
Özel
Amerikan Hastanesi tüpbebek ekibinin oluşturduğu siteye gitmek için tıklayın
GIFT (Gamete IntraFallopian
Transfer)
Kadında ovulasyon induksiyonuyla olgun oosit, erkekte
masturbasyonla sperm toplanır ve bu hücreler direkt olarak Fallop tüplerinden
birinin içine verilir. Döllenme Fallop tüpünün içinde kendiliğinden
gerçekleşir. Yöntemin uygulanabilmesi için tüplerden en az birinin sağlam
olması gerekir.
ZIFT (Zygote IntraFallopian
Transfer)
GIFT'ten farkı döllenme aşamasının laboratuar ortamında
gerçekleşmesi ve tüpün içine embriyo verilmesidir.
ICSI (IntraCytoplasmic Sperm
Injection)
Bu yöntemde laboratuar koşullarında çok ince bir kanül yardımıyla
oosit hücresine bir delik açılır ve bu delikten içeriye tek bir
sperm hücresi verilir.
Özellikle erkek infertilitesinin tedavisinde oldukça etkili
bir yöntemdir. Erkekte çok az sayıda sperm olsa bile gebelik oluşturulabilir.
Hatta menide hiç bir sperm bulunamadığı durumlarda TESA ve MESA adı verilen
özel yöntemlerle testis içinden (TESA) veya epididim adı verilen sperm
deposundan (MESA) sperm hücreleri bulunarak işlem gerçekleştirilebilir.
IUI (İntraUterin İnseminasyon)
Çok uzun zamandan beri kullanılmasına ve ileri bir teknik
olmamasına karşın laboratuar çalışması gerektiğinden bu konu başlığı altında
anlatılmıştır.
Bu yöntemde ovulasyon induksiyonu ile olgun foliküller oluşup çatlamaya
hazır hale geldiğinde erkekten alınan sperm bazı ön işlemlerden geçirilerek
(yıkama, yüzdürme, Percoll gradyenti gibi) bir enjektörde toplanır. Anne
adayına oluşan folikülü çatlatmak amacıyla HCG enjeksiyonu yapıldıktan
belli bir süre sonra enjektör içindeki spermler serviks kanalından
endometriuma yerleştirilen bir inseminasyon kanülü yardımıyla direkt içeri
verilir. Spermlerin tüplere ulaşması ve ovulasyonla tüplere atılan oosit hücreleriyle
birleşerek döllenmeyi gerçekleştirmesi beklenir.
|
