|
Yakın bir geçmişe kadar
doktorlar anne adaylarının kilolarını belli sınırlar içinde tutmaya çalışmışlardır.
Gebeliğin seyrinde anne adaylarının kilo artışları sıkı bir şekilde
incelenmiş ve "aşırı" kilo alanlara düşük kalori diyeti uygulanmıştır.
Bu devrelerde gebelerin tüm gebelik dönemleri boyunca 7-8 kilo almaları
durumunda daha kolay doğum yapacaklarına ve doğum sonrası kilolarını daha
kolay atacaklarına inanılmıştır. Bu görüş günümüzde geçerliliğini yitirmiştir.
Ön planda olan alınan kilonun miktarı değil, bebeğin gelişimi, anne adayının
tansiyonunun normal sınırlarda seyretmesi ve idrarda albumin çıkışı olmamasıdır.
preeklampsi
Sağlıklı bebek doğuran anneler geriye dönük
incelendiğinde bunlar arasında gebelik boyunca hiç (!) kilo almayanlara
rastlamak mümkün olduğu gibi, 30 kiloya kadar alanlara da rastlamak mümkündür.
Ancak bu uç sınırlar toplumun ufak bir kesimini ilgilendirir ve anne
adaylarının büyük bir kısmı tüm gebelik boyunca ortalama 12.5 kilogram alırlar.
Gebelikte alınan kilo bireysel özelliklere göre önemli
değişiklikler gösterebilir. Alacağınız kilo ön planda gebelik öncesi ağırlığınız
ile, daha sonra bebeğinizin erişeceği ağırlık, plasentanın erişeceği
boyutlar, ırksal özellikler ve en son olarak gebelik esnasındaki beslenme
alışkanlıklarınızla yakından ilgilidir.
Kilonuzu
ölçerken dikkat etmeniz gereken noktalar
Eğer gebelik dönemi boyunca kilo alışınızı kontrol
edecekseniz, ki aslında düzenli olarak kontrollere gidiyorsanız buna gerek
yok, bir tartı edinin.
Kilonuzu haftada bir, sabah kalktıktan hemen sonra üzerinizde
sabah kıyafetleriniz varken ölçüp kaydedin.
Ölçümleri hep sabahları ve hafif kıyafetlerle yapın. Eğer
kilonuzu yemekler sonrasında ve/veya akşam saatlerinde ölçerseniz oldukça
yanıltıcı sonuçlar alırsınız.
Sürekli olarak aynı tartıyı kullanın ve tartılmadan önce
ibrenin sıfırda olmasına dikkat edin.
Gebelik öncesi dönemdeki kilonuz
ve boyunuz arasındaki ilişki sizin normal kiloda mı yoksa aşırı kilolu ya
da düşük kilolu mu olduğunuz konusunda genel bir fikir verebilir. Bunu
anlamak için aşağıdaki formülü kullanabilirsiniz:
Gebelik öncesi kilonuz düşükse, büyük olasılıkla
normal kiloda ya da kilolu anne adaylarından daha fazla ve daha hızlı kilo
alacaksınız.
Karnınızda büyüyen bebeğin ölçüleri de kilo almanızı
yakından etkiler. Ufak yapılı bebek doğuracak anneler daha az kilo alırken
yapılı bebek doğuracak anneler daha fazla kilo alırlar.
Genel olarak söylemek gerekirse gebelik öncesi
normal kilodaysanız, gebelikte normal beslendiyseniz ve bebeğiniz de
ortalama ölçülerde gelişim gösterdiyse bu durumda gebeliğinizin sonunda
muhtemelen 10 kilogram ile 17.5 kilogram arası almış olacaksınız.
Gebeliğin erken dönemlerinde kilo alımı azdır ve
bebek hızlı büyümeye başladığı andan itibaren siz de daha hızlı bir şekilde
kilo almaya başlarsınız. Tipik olarak birinci trimester sonunda (üç ay
sonunda) anne adayı bir ya da iki kilo alır ve bu dönemden sonra da gebeliğin
sonuna kadar her hafta 500 gram (ayda iki kilo) almaya devam eder.
Bir antenatal vizitten diğerine yapılan ölçümlerde
kilonun aşırı artması ya da aniden düşmesi çeşitli hastalıkların habercisi
olabilir.
preeklampsi
gebelikte
diabet
Bazı durumlarda ise bu sizin yiyecekleri aşırı kaçırdığınızın
ya da aşırı diyet yaptığınıza da işaret edebilir.
Gebelik boyunca yaklaşık 12.5 kilo aldınız ve 3400
gramlık bir bebek doğurdunuz. Diğer kilolar nerede kullanıldı?
|
Gebeliği boyunca 12.5 kilo
almış ve 3400 gramlık bir bebek doğurmuş bir anne adayında alınan bu
kiloların dağılımı
|
|
|
Bebek: 3400 gram
Plasenta: 600 gram
Uterus: 900 gram
Amnios sıvısı 0.8 litre (800 gram)
Meme dokusu gelişimi: 400 gram
Kan hacmi artışı: 1450 ml. (1450 gram)
Dokulararası sıvı artışı: 1450 ml. (1450 gram)
Artan yağ depoları: 3500 gram
|
|
|
Bu alınan kiloların doğumdan hemen sonra büyük kısmı
gider. Normal sınırlar içinde kilo almış ve normal ölçülerde bebek doğurmuş
bir anne doğum sonrası taburcu olurken gebelik öncesi ağırlığının ortalama
4.5 kg fazlasıyla taburcu olur.
Gebelik esnasında ne kadar fazla kilo alınırsa
gebelik sonrası o kadar fazla kaybedilir. Doğum sayısı arttıkça gebelik
sonrası kalan kilo artar.
Emzirmenin kilo vermeyi kolaylaştırdığı düşünülmektedir,
ancak pratikte bunun geçerliliği gözlenmemektedir. Emzirme her ne kadar günlük
harcanan kalori miktarını artırsa da emziren anne bunu bir kilo verme fırsatı
olarak görmek yerine beslenmesini artan ihtiyaçlara göre yeniden ayarlamalıdır.
Gebelik esnasında depolanan yaklaşık 3500 gram yağın
vücuttan atılması haftalar ya da aylar sürebilir.
Bazı anne adayları gebelikte oluşan bu ekstra yağ
depolarını en aza indirmek için gebelik dönemince yağsız ve kalorisi düşük
bir diyet uygulamaktadırlar. Ancak bu uygulamanın sonuç vermesi imkansızdır,
zira yağ depoları bebek ve plasenta gelişiminden arta kalan enerjinin
depolanması şeklinde oluşmazlar. Tüm gebelik boyunca yukarıda bahsedilen
komponentlerden her biri orantılı bir şekilde artmaya devam eder. Bu yüzden
günlük alınması gereken kalori miktarını yanlızca plasenta ve bebeğin gelişmesine
yetecek şekilde ayarlamak imkansızdır. Böyle bir uygulama sizi ve bebeğinizi
gerekli besin maddelerinden yoksun bırakır.
Çoğu anne doğumdan sonra gebelik esnasında oluşan
fazla kilolarını dengeli ve tutarlı bir beslenme rejimi uygulayarak ve
egzersiz yaparak verebilir.
Gebelik dönemi kilo vermek için hiç uygun bir dönem
değildir. Aksine beslenme alışkanlıklarının tekrar gözden geçirilmesinin
gerektiği hassas bir dönemdir.
|
