|
Önceleri gebelikte tıbbi bakım gebelik başladığı
andan itibaren verilmekte ve bu şekilde gebelikle ilgili tüm etkenlerin
kontrol edildiği düşünülürdü. Ancak gebelik süreci "anlaşıldıkça"
gebelik öncesi dönemin de sağlıklı bir gebelik, doğum ve doğum sonrası için
oldukça önemli olduğu ortaya çıktı. Bu yüzden günümüzde anne adaylarına
gebe kalmayı planladıklarında doktorlarına başvurmalarını ve genel bir
kontrolden geçmelerini öneriyoruz.
Prekonsepsiyonel vizit (gebe kalmadan
hemen önceki dönemde doktor kontrolü) adı verdiğimiz bu kontrolde amaç anne
adayının gebe kalmadan önce varolan risk faktörlerini belirlemek, bunları
azaltma konusunda tıbbi destek ve bilgi vermek ve anne adayının bu risk
faktörleri kontrol altına alındıktan sonra gebeliğe başlamasını sağlamaktır.
İlk doktor kontrolünde yapılacak işlemler
Genel anamnez ve muayene
Yöneltilen ayrıntılı sorularla gebeliği olumsuz
etkileyebilecek kronik hastalıkların (hipertansiyon,
diabet, epilepsi gibi), jinekolojik hastalıkların (miyom,
over kisti, enfeksiyonlar gibi), önceki gebeliklere ait durumların
(düşük, anomalili doğum, önceki gebeliklerde yaşanan normaldışı durumlar), beslenme
alışkanlıklarının, yaşam tarzının (sigara kullanımı,
alkol ve diğer maddelerin kullanımı, çalışma hayatı, uyku ve dinlenme alışkanlıkları,
egzersiz alışkanlıkları) ortaya çıkarılması. Anne ve baba adayında yaşa
veya kalıtıma bağlı risk faktörlerinin ortaya çıkarılması
Jinekolojik muayene ile risk teşkil edebilecek enfeksiyon,
kitle (over kisti, miyom gibi) gibi durumların ortaya çıkarılması, genel
muayene ile gebelikte risk teşkil edebilecek durumların ortaya çıkarılması
(organlarda işlev bozuklukları, kilo özellikleri, genel bedensel özellikler)
Papsmear alınması
Gerektiğinde anne adayının ilgili branş doktoru ile konsulte
edilmesi
Gerekli durumlarda genetik danışmanlık hizmeti verilmesi
Tansiyon ölçümü
Laboratuar incelemeleri
Hiç bir şikayeti olmayan ve anamnez ve muayene bulgularına göre
risk faktörü taşımayan anne adaylarında tam kan, tam idrar, idrar kültürü,
kan grupları, toksoplazma ve rubella incelemeleri.
Belli bir şikayeti olan ve/veya anamnez ve muayene bulgularına
göre risk faktörü belirlenen anne adaylarında diğer incelemeler (tiroid
fonksiyon testleri, kalple ilgili ileri incelemeler gibi)
Kilo ölçümü ve kilo ile boy arasındaki ilişkinin belirlenmesi
Ultrason (zorunlu değil)
Tedavi
Muayenede saptanan tedavi gerektirir durumlar için uygun
tedavi verilmesi (kansızlık, idrar yolu enfeksiyonları gibi). Diabet
hastaları için kan şekerinin gebelik başlamadan çok öncesinden itibaren
normal sınırlara çekilmesi bu anne adaylarının bebeklerinde anomali ortaya çıkma
riskini belirgin şekilde azaltır.
Aşılar:
Hepatit B aşılarına başlanması, rubella aşısı uygulanması, tetanoz aşısı
Rubella (kızamıkçık) aşısı daha önce kızamıkçık geçirmediği
belirlenen anne adaylarına uygulanır. Aşı, canlı aşı olduğundan anne adayının
bu uygulama sonrası en az üç ay gebe kalmaması ve bu süre sonunda tercihan
kanda bağışıklık oluşup oluşmadığının araştırılması önerilir.
Tetanoz aşısı gebeliğin üçüncü ayından sonra da uygulanabilir.
Vitaminler: Herhangi
bir kronik hastalığı olmayan, beslenmesi anormallik arzetmeyen anne adaylarının
gebelik öncesi vitamin desteğine ihtiyacı yoktur.
Daha önceden nöral tüp defektli bebek doğurmuş olan anne
adaylarında ise yeni gebelikte bu durumun tekrarlamasını engellemek için
gebelikten bir ay önce başlanarak üç ay boyunca günde 4 miligram folik asit
kullanımı uygundur. Vitaminlerin de "ilaç" grubunda yeraldığı ve
gerekli görülmekdikçe kullanılmaması gerektiği unutulmamalıdır.
Öneriler
|
