Hepimiz hayat yolculuğuna tertemiz bir sayfa ile başlarız. İslam’da bu saf ve temiz doğa “fıtrat” olarak adlandırılır. Fıtrat, insanın Allah tarafından yaratılışında kendisine verilen iyiye, doğruya, güzelliğe karşı doğal bir yönelimdir. Çocuklar da bu fıtratla dünyaya gelirler; yani kalplerinde doğrudan Allah’a ve iyiliğe eğilim vardır. Ancak büyüdükçe çevreleri, aldıkları eğitim ve yaşadıkları deneyimler bu fıtratın şekillenmesinde belirleyici olur.
Peygamber Efendimiz Hz. Muhammed (s.a.v.) şöyle buyurmaktadır:
“Her çocuk fıtrat üzere doğar; sonra ailesi onu Yahudi, Hristiyan ya da Mecusi yapar.”
(Buhâri, Cenâiz, 92)
Bu hadis, çocukların doğuştan temiz ve doğruya meyilli olduklarını, ancak çevresel faktörlerin onların inanç ve davranışlarını etkilediğini anlatır. İşte bu yüzden çocukların çevresi ve eğitimleri, onların hem dini hem de ahlâkî yönlerinin gelişimi için çok önemlidir.
İslam, çocuklara karşı şefkatli ve sevgi dolu olunmasını emreder. Çünkü çocuklar sevgi ile beslenir ve büyürler. Aile içinde sevgi, güven ve anlayış ortamı sağlandığında çocuklar kendilerini değerli ve güvende hissederler. Bu da onların özgüvenini artırır, hayatın zorluklarına karşı dayanıklı olmalarını sağlar. Peygamber Efendimiz (s.a.v.) çocuklara çok değer verir, onları sever, oyun oynar ve onlara her daim yakın olurdu. Onun bu yaklaşımı, İslam’da çocuk sevgisinin ne kadar önemli olduğunu bizlere o denli göstermektedir.
Sevgi ise disiplinle beraber yürür. Ancak bu disiplin sertlikten uzak, anlayış ve rehberlik üzerine kurulmalıdır. Çocukların yaptıkları hataları her daim düzeltmek gerekir; lakin bu, sevgi ve saygı çerçevesinde yapılmalıdır. Çünkü aşırı katı davranışlar, çocukların ruhunda kırıklıklara ve fıtratın zarar görmesine yol açabilir.
İslam’da ilim öğrenmek ise herkes için farzdır ve bu, çocukluk çağında başlatılmalıdır. Çocukların Kur’an-ı Kerim’i öğrenmeleri, temel dini bilgileri kavramaları kadar, iyi ahlakı da kazanmaları gerekir. İyi ahlak; dürüstlük, sabır, saygı, tevazu, yardımseverlik ve adalet gibi değerlerden oluşur. Bunlar hem bireyin hem de toplumun huzurunu sağlar.
Eğitim ise sadece okulda değil, hayatın her anında devam eder. Ailelerin ve öğretmenlerin görevi, çocukların karakter gelişimini desteklemek, onları doğru örneklerle yönlendirmektir. İslam, bilgi ile beraber güzel ahlakın kazanılmasını da önemser. Çünkü bilgi, ahlakla birleştiğinde insanı olgunlaştırır ve hayırlı bir birey haline getirir.
Çocuğun içinde taşıdığı fıtrat, çevresel etkilerle şekillenir ve bazen zarar da görebilir. Kötü arkadaşlar, zararlı alışkanlıklar, olumsuz medya görüntüleri ve uygun olmayan yaşam şartları fıtratı olumsuz etkiler. Bu yüzden aileler gençlerin çevresini iyileştirmeli, onları kötü alışkanlıklardan koruyup takip etmelidir.
Gençlerin de kendi sorumluluklarını bilip doğru seçimler yapmaları gerekir. Fıtrat, aslında kişinin içinde iyiye olan doğal bir eğilimdir; ama bu eğilim sadece korunduğunda ve beslendiğinde güçlenir. Kötü alışkanlıklardan uzak durmak, pozitif dostluklar kurmak ve sağlıklı yaşam tercihleri yapmak fıtratın korunması için gereklidir. Elzemdir.
İslam, çocukların sadece fiziksel değil, ruhsal ve manevi olarak da gelişmesini ister. Namaz kılmak, dua etmek, Kur’an-ı Kerim okumak, zekat vermek ve iyilik yapmak gibi ibadetler, insanın ruhunu besler ve güçlendirir. Manevi gelişim, zorluklarla başa çıkmayı kolaylaştırır ve insanı hayata daha olumlu bakmaya yöneltir.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.) çocuklara manevi eğitim vermeyi de asla ihmal etmemiştir. Çünkü kalp temizliği ve Allah’a yakınlık, hayatın anlamını ve mutluluğunu sağlar. Manevi güç, gençlerin hem kendilerine hem de çevrelerine karşı sorumluluklarını yerine getirmelerinde onlara destek olur.
İslam, gençlere ve çocuklara kendi davranışlarının ve seçimlerinin sorumluluğunu almalarını öğretir. Sorumluluk, sadece okul başarısı veya aile içindeki görevler değil; aynı zamanda topluma karşı olan görevleri, arkadaşlık ilişkilerini ve ahlaki kararları da kapsar. Sorumluluk bilinci, kişinin kendi gelişimini sağlıklı bir şekilde yönetmesini sağlar ve toplumsal barışa katkıda bulunur.
Gençler hayatlarındaki küçük ya da büyük kararların sonuçlarını görür ve bu süreçte olgunlaşırlar. İslam, bu süreçte sabır, gayret ve dürüstlüğün önemini vurgular. Sorumluluk bilinciyle hareket eden gençler, kendilerine ve çevrelerine faydalı bireyler haline gelirler.
İslam, hoşgörü ve anlayışı da insan ilişkilerinin temel taşı olarak görür. Herkes farklı özelliklere, düşüncelere ve inançlara sahiptir. Gençlerin farklılıkları saygıyla karşılaması, empati kurması ve başkalarının haklarına saygı göstermesi gerekir. Hoşgörü, aile içinde başlayan ve toplum geneline yayılan bir değerdir.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.), hoşgörü konusunda bizlere birçok örneklik bırakmıştır. İnsanlarla nazik ve anlayışlı iletişim kurmuş, farklı görüşlere karşı sabırlı olmuştur. Gençlerin de bu güzel örnekleri hayatlarına yansıtmaları hem kendilerinin hem toplumun huzurunu artırır.
İslam’da gençler, sadece kendi gelişimleriyle değil, çevrelerindeki insanlara da örnek olma sorumluluğuna sahiptir. Sözleriyle, davranışlarıyla iyi bir model olmak, çevresindeki insanları olumlu etkilemek gençlerin önemli görevlerinden biridir. Çünkü gençlerin gösterdiği güzel davranışlar hem arkadaşlarına, hem ailelerine hem de toplumun geneline ilham verir.
Peygamber Efendimiz (s.a.v.), gençlerin böyle bir sorumluluk taşıdığını vurgulamış ve onlara güzel ahlakı örnek olarak göstermiştir. Gençlik olarak sizler, yaşınız gereği büyüklerinizden ve çevrenizden etkilenirken, aynı zamanda kendi yaş grubunuza da rehberlik edebilirsiniz. İyi bir örnek olmak, toplumun ahlâkî yapısının güçlenmesine katkı sağlar.
Sonuç olarak, fıtrat, sorumluluk, hoşgörü ve örnek olmakla güçlenmek konularında her genç Allah’ın özel bir yaratılışla verdiği fıtratla dünyaya gelir. Bu fıtrat, sevgiyle beslenmeli, eğitimle desteklenmeli ve manevi değerlerle güçlendirilmelidir. Aynı zamanda sorumluluklarını bilmek, hoşgörülü olmak ve çevresine güzel örnekler göstermek sağlıklı bireyler olmanın olmazsa olmazlarıdır.
İslam, gençlerin sadece kendileri için değil, toplum için de faydalı olmalarını ister. Bu nedenle fıtratını koruyan, sorumluluklarını bilen, hoşgörülü ve örnek gençler hem dünyayı güzelleştirir hem de Allah’ın rızasını kazanır.
Selam ve dua ile…
