Hz. Ali’nin (r.a.) torunu Muhammed’e (r.a.) atfedilen “Bir insanın içinde kibir arttıkça aklı azalır” sözü, kibrin insan düşüncesi üzerindeki olumsuz etkilerini gözler önüne serer. Kibir, özellikle güçlü pozisyonlarda olan kişilerde sıkça rastlanan bir durumdur; kendini başkalarından üstün görmeye yol açar. Bu durum, kişinin öz farkındalığını yitirip gerçeği net bir şekilde görmesini engeller, yanlış kararlara ve adalet duygusunun zayıflamasına neden olabilir; hatta bazen kişinin kendisini tanrılaştırma eğilimine sürükleyebilir.
Kibir, çoğu zaman insanların dikkat çekmek veya daha güçlü görünmek için liderlik rolünü üstlenmesine sebep olur. Ancak bu tutum, hem kişinin kendisiyle olan bağını hem de topluma katkısını azaltır. Kendi hatalarını göremeyen bir insan gelişim gösteremez; ve gelişemeyen bireylerin oluşturduğu toplum da ilerleyemez. Buna karşılık, alçakgönüllülük ve öz eleştiri, hem bireysel hem de toplumsal gelişimin temelidir. Bu yüzden tevazu rehberimiz olmalıdır.
Kibrin zararlarını anlatmak için şöyle bir örnek düşünün: Bir çuval dolusu toz şeker hayal edin. Nemli parmağınızla çuvaldan sadece tek bir şeker tanesi alıyorsunuz. İşte o minik şeker tanesi, evrenin büyüklüğü içinde Dünya’nın yerini simgeliyor. İnsan, bu küçük gezegenin içinde neredeyse fark edilmeyecek kadar küçük bir yer kaplasa da, evrenin yaratıcısına karşı kibirlenmesi ne kadar mantıklı? Kendi küçüklüğünü fark eden insan, tevazu ve bilgelik değerini daha iyi anlar.
Allah, insanı bir damla sudan yarattı ve ona akıl ile irade gibi eşsiz yetiler verdi. Bu yetiler, kibirlenmek veya üstünlük taslamak için değil; tevazu ve bilgelik yolunda kullanılmalıdır. Kibirli bir insan, sadece aklını değil, insanlık değerini de kaybeder. Gerçek yücelik, elde edilen başarılarla değil; varoluşun anlamını alçak gönüllü bir şekilde kavramakla mümkündür. Alçakgönüllülüğü seçen kişi, hem kendini hem de çevresindekileri yüceltir.
Unutmayın; kibir, insanı sadece çevresinden değil, özünden de uzaklaştırır. Gerçek yücelik, alçakgönüllülük ve öz eleştiriden doğar. Akıl ve kalbinizi dengede tutarak, evrenin büyüklüğünü ve bu büyük düzen içindeki yerinizi kavrayabilir, yaşamınıza anlam katabilirsiniz.
